Wij denken bij verslaving vaak aan mensen die de controle kwijt zijn. Maar wist je dat er in Nederland miljoenen mensen worstelen met een verslaving, en veel van hen functioneren ogenschijnlijk prima? Dat maakt het probleem juist zo lastig. Want verslavingen zijn er in alle vormen en maten, en ze hebben vaak grotere gevolgen dan je denkt. Voor je lichaam, je hoofd en je omgeving.
Wat doet een verslaving met je lichaam?
Verslaving, of het nou om drank, drugs of allebei gaat: je lichaam krijgt er hoe dan ook mee te maken. Bij middelengebruik raakt je lijf gewend aan chemische stoffen die het normaal niet hoort binnen te krijgen. Organen kunnen schade oplopen, je immuunsysteem verzwakt en je energieniveau daalt. Maar ook gedragsverslavingen, zoals gokken of overmatig gamen, kunnen je lichaam uitputten. Denk aan slaapproblemen, stress en slecht eten. Verslaafden zorgen vaak minder goed voor zichzelf. Zeker als geldproblemen opslepen, wat stress en fysieke klachten versterkt. Het is dus belangrijk dat mensen met een verslaving niet alleen psychische hulp krijgen, maar ook fysiek onderzocht worden.
Hoe beïnvloedt het je mentale gezondheid?
Verslaving verandert hoe je brein werkt. Sommige stoffen beschadigen letterlijk je hersenen. Maar ook los daarvan kan het zorgen voor mentale problemen. Denk aan somberheid, angst, agressie of het verliezen van contact met de werkelijkheid. Alles draait alleen nog maar om de verslaving. Andere dingen, studie, werk, relaties raken op de achtergrond. Voor jongeren is dit extra heftig. De hersenen zijn dan nog volop in ontwikkeling en verslaving kan de groei verstoren.
Geldproblemen en stress
Een verslaving is niet alleen schadelijk voor je gezondheid, maar ook voor je bankrekening. Of je nou geld uitgeeft aan drugs, drank, in-game aankopen of goksites: voor je het weet loop je achter met betalingen of krijg je schulden. Tegelijkertijd kun je op school of werk minder goed presteren, waardoor je nog meer inkomsten verliest. Het is een vicieuze cirkel waar je moeilijk uitkomt.
Je omgeving lijdt mee
Als je verslaafd bent, is er vaak nog maar weinig ruimte voor anderen. Je trekt je terug, spreekt minder vaak af en je gedrag verandert. Dat heeft impact op je vriendschappen en relaties. Sommige mensen haken af omdat ze niet meer weten hoe ze met je om moeten gaan. Hoe eenzamer je je voelt, hoe meer je je verslaving nodig lijkt te hebben. Zo blijf je vastzitten.
Wat als jij of iemand anders verslaafd is?
Niemand kiest ervoor om verslaafd te raken. Het overkomt je. Misschien begon het onschuldig, als een manier om zich goed te voelen. Maar op een gegeven moment ben je de controle kwijt, of zie je dat iemand in je omgeving aan het verdwijnen is in een verslaving. Erkenning van het probleem is vaak de moeilijkste stap. Toegeven dat je hulp nodig hebt, is allesbehalve zwak, het is juist een teken van kracht. Vervolgens moet je hulp zoeken, sommige mensen kunnen zelf afkicken, maar de meesten hebben daar hulp bij nodig. Denk aan je huisarts, een psycholoog of een instelling. Tot slot is het kijken naar de oorzaak van groot belang, vaak zit er namelijk iets onder de verslaving. Een trauma, depressie of onzekerheid. Als je dat niet aanpakt, is de kans op terugval groot.
Sta je aan de zijlijn?
Heb je iemand in je omgeving die verslaafd is? Dan voel je je waarschijnlijk machteloos. Je wilt helpen, maar komt er niet doorheen. Het belangrijkste wat je kunt doen is: blijf benaderbaar, geen liefde zonder oordeel en wijs op professionele hulp. En minstens zo belangrijk, vergeet jezelf niet. Bewaak je grenzen.