Vind je het vaak moeilijk om in je eigen energie te blijven? Voel je je bijvoorbeeld vaak een (energetische) spons, moe, of heb je last van een vol hoofd? Dit kan komen door hooggevoeligheid of hoogsensitiviteit. Ongeveer 1 op de 5 mensen is een hoogsensitief persoon (HSP). Hooggevoelige mensen staan (onbewust) extra open voor indrukken.
Wat is hoogsensitief?
Zoals sommige mensen intelligenter zijn dan anderen, zo zijn sommigen gevoeliger dan anderen. Iemand die zeer gevoelig is noemen we ‘Hooggevoelig’ of ook wel HSP, ‘Highly Sensitive Person’. Een HSP is meer dan gemiddeld gevoelig voor indrukken en prikkels en merkt meer signalen en details op. Alle indrukken worden uitgebreider en intensiever gefilterd dan bij de gemiddelde mens. Wat anderen normaal vinden zoals mensenmassa’s of harde muziek, kan voor HSP’s al snel te veel zijn; zij raken dan overprikkeld door letterlijk een teveel aan (sterke) prikkels.
Kenmerken
Zoals elke eigenschap gaat hooggevoeligheid gepaard met zowel positieve kanten als valkuilen. Kenmerken van HSP’s zijn onder meer:
- Nemen gedetailleerder, subtieler en intenser waar
- Zijn erg gevoelig voor prikkels van buitenaf; vaak voelen HSP’s zich hierdoor niet op hun gemak
- Hebben meer moeite en meer tijd nodig om indrukken te verwerken
- Hebben een diep en rijk innerlijk leven; dromen, fantaseren en overwegen veel
- Voelen stemmingen en sferen goed aan
- Worden meer dan gemiddeld geroerd door natuur, kunst en muziek
- Eigen emoties en emoties van anderen worden intenser ervaren
- Hebben moeite met planning en het verkrijgen van structuur
- Kunnen verlegen overkomen maar zijn dat veelal niet
- Zijn vaak plichtsgetrouw en perfectionistisch
- Functioneren minder goed als ze geobserveerd of geëvalueerd worden
- Zijn vaak zorgzaam en anticiperend op behoeften van anderen; moeite om grenzen aan te geven
- Hebben relatief meer en sneller last van stress, spanning en fysieke klachten zoals hoofdpijn, allergieën, maag/darmklachten, chronische vermoeidheid etc.
- Lopen groter risico op stemmingswisselingen, depressiviteit, angsten en verslavingen
Om te testen of je zelf HSP bent, klik hier
Soorten HSP’s
Er zijn globaal genomen twee soorten HSP’s: de grootste groep, zo’n 70%, is van nature rustig en meer introvert. Zij voelen zich prettig bij een redelijk gelijkmatig leven met weinig risico’s. Het andere deel, ongeveer 30% van de HSP’s, heeft juist behoefte aan nieuwe ervaringen en spanning en is meer extravert. Zij worden ook wel HSS genoemd, ‘High Sensation Seekers’. Ze zijn enerzijds snel verveeld en op zoek naar uitdaging, maar raken anderzijds snel overbelast. Zij leven als het ware met één voet op de rem en één voet op het gaspedaal.
Invloed
Hooggevoeligheid kan sterk van invloed zijn op werk, het persoonlijk leven en relaties. Het is een eigenschap die in onze hectische, westerse maatschappij, waar de nadruk ligt op verstand en ratio, niet erg wordt gewaardeerd. Veel hooggevoelige mensen ervaren in eerste instantie dan ook last van hun eigenschap, en vragen zich af wat er mis is met hen. Zij hebben de neiging zichzelf te willen veranderen, en hun eigenschap te onderdrukken of negeren.
Door het bewustzijn en accepteren van de eigen hooggevoeligheid kan deze echter van een valkuil en een last, tot een kwaliteit en een gave worden. Hiertoe is het onder andere belangrijk om goed te leren aarden, grenzen te stellen, de innerlijke kracht te versterken en een juiste balans te vinden tussen activiteit en rust.