01

Wat is het veganisme?

Vegetarisch eten betekent geen vis of vlees, maar wat nou als je volledig plantaardig eet? Dan val je onder het veganisme. Veganisme is echter meer dan alleen plantaardig eten. Het is een levensstijl waarbij wordt afgezien van alle vormen van gebruik, uitbuiting en wreedheid naar dieren.

Photo by Brooke Lark on Unsplash
02

Waaruit bestaat een veganistisch dieet?

Veganisten (vegans) eten dus 100% plantaarig, maar niet elke veganist is hetzelfde. Je hebt verschillende vormen van het veganisme.

Veganisme

Veganisten eten geen dierlijke producten zoals vlees, vis, zuivel en honing. Daarnaast dragen ze ook geen leer, wol, bont en gebruiken geen cosmetica die niet dier(proef) vrij is.

Flexanisten

Personen die op sommige momenten kiezen om tóch iets dierlijks te eten. Merendeel van de tijd eten ze plantaardig maar wanneer er zich bijvoorbeeld een situatie voordoet waarin het niet mogelijk is veganistisch te eten, kiezen ze er soms voor om wel iets met zuivel of ei te eten.

Parttime veganisten

Personen die net als de flexanisten ervoor kiezen om zoveel mogelijk plantaardig te eten, maar bewust op vaste momenten kiezen om toch nog iets dierlijks te eten. Dit is vaak het stadium vlak voordat iemand volledig veganist wordt. Een overgangsfase.

Raw-foodisme

En dan hebben we nog de Raw vegans. Zij eten rauw plantaardig voedsel dat niet boven de 42 graden Celsius verwarmd wordt.

Foto: A Saucy Kitchen
03

Waarom veganisme?

Mensen worden om verschillende redenen veganist. Soms heeft het 1 reden, soms is het een combinatie van verschillende redenen.

Dieren welzijn

Veel mensen kiezen voor veganisme om de dieren. Ze willen niet bijdragen aan uitbuiting van dieren en dierenleed. Ze zijn fel tegen op het gebruiken van dieren als productiemiddel of gebruiksvoorwerp en zijn om deze reden van alle dierlijke producten afgestapt. Alle veganisten bij elkaar kunnen het aantal dieren dat jaarlijks wordt gefokt, opgesloten en gedood in grote getalen beperken. Als veganist kun je zelfs al in eentje een heel verschil maken voor tientallen dieren.

Natuur & milieu

Wat veel mensen niet weten is dat de veeteelt een van de grootste oorzaken van de opwarming van de aarde is. De veehouderij stoot zeker 18% van het totale aantal broeikasgassen zoals methaan, CO2 en lachgas uit. Wat hen tot 1 van de grootste vervuilers op aarde maakt. Daarnaast is de vlees en zuivelproductie (volgens de verenigde naties en greenpeace)  de tweede grootste oorzaak voor de vervuiling en milieuproblemen is. Volgens het World Resources Institute zijn veehouders verantwoordelijk voor 80 procent van de ontbossing in het Amazonegebied. En daarnaast zorgt deze branche voor bodemverontreiniging, watervervuiling, verzuring en aantasting van de biodiversiteit. Met een plantaardig eetpatroon kies je bewust voor een duurzaam alternatief en een schonere, leefbare planeet.

Gezondheid

Gevarieerde plantaardige voeding biedt alle voedingsstoffen om gezond en energiek te leven. Wanneer je (meer)plantaardig eet kun je de kans op verschillende ziektes verkleinen. Denk bijvoorbeeld aan hart- en vaatziekten, verschillende soorten kanker, diabetes type 2 en obesitas. Plantaardig voedsel bevat geen cholesterol en minder verzadigde vetten.

Medemens

Op het moment wordt er meer dan 70% van alle landbouwgrond gebruikt voor veeteelt. Dit betekent dat deze 70% wordt gebruikt voor de productie van vlees, zuivel en eieren. Om 1kg vlees te produceren zijn meerdere kilo’s veevoer nodig, die verbouwd wordt op deze grond. Met de wereld voedselproblemen zou het veel efficiënter zijn om deze grond in te zetten voor voedselproductie ten behoeve van menselijke consumptie.

Geloof en levensvisie

In vele religies en levensovertuigingen zijn barmhartigheid en compassie belangrijke deugden. Deze zijn zowel bedoeld voor de medemens als voor dieren. Deze uitgangspunten inspireren velen wereldwijd tot vegetarisme en veganisme.

Photo by Stijn te Strake on Unsplash
04

Nadelen veganisme

Ondanks dat veganisten zelf vaak overtuigd zijn van de het feit dat hij levensstijl gezond is. Denkt niet iedereen hier hetzelfde over. Er zijn namelijk een aantal nadelen waar je, voordat je de stap naar het veganisme maakt, goed over na moet denken.

  1. Je hebt een risico op tekorten aan onder andere ijzer, eiwit en vitamine B12.
  2. Minder aanbod in restaurants. Echter, zijn de vegan restaurant in Nederland in opkomst en kun je steeds vaker vegan opties verkrijgen. Anders is het heel slim om een restaurant van te voren te bellen en te vragen wat de mogelijkheden tot veganistisch eten zijn.
  3. Sociale problemen. Bij andere mensen gaan eten, kan problemen geven. Sommige mensen vinden het lastig om een veganistische maaltijd op tafel te zetten. Mensen kunnen dit als vervelend ervaren.

Om het risico op tekorten tegen te gaan, is het slim om bepaalde supplementen te gebruiken. De aanbevolen supplementen vind je in een lijstje bij het volgende kopje.

05

Aanvullende vitamines en mineralen

Vitamine B12

Vitamine B12 komt tegenwoordig alleen nog maar voor in dierlijke producten zoals zuivelproducten, vlees en eieren. Doordat de dierlijke producten vrijwel volledig vermeden worden is de kans op een vitamine B12 tekort erg groot. Een tekort aan deze vitamine wordt echter vaak pas na een lange tijd merkbaar omdat het lichaam een voorraad kan opslaan. Het kan zorgen voor bloedarmoede. Het lichaam maakt dan te weinig rode bloedcellen aan en hierdoor wordt er te weinig zuurstof door je lichaam vervoerd. Bleekheid, kortademigheid, vermoeidheid, veel transpireren, hoofdpijn, hartkloppingen en duizeligheid zijn hier voorbeelden van klachten die het me zich mee brengt. Om toch voldoende B12 binnen te krijgen wordt aangeraden om dit als supplement toe te voegen aan je dieet.

Ijzer

Over het algemeen wordt vlees gezien als de beste bron om ijzer uit te halen. Gelukkig kun je vlees makkelijk vervangen voor plantaardige ijzerbronnen zoals spinazie, pruimensap, semsamzaad, cashewnoten, boerenkool, pompoenzaden, zeewier en lijnzaad. Echter speelt vitamine C wel een grote rol bij de opname van het ijzer, dus ook hiervan moet je voldoende binnen krijgen.

Calcium

Voor calcium geldt hetzelfde, dit is een mineraal die je voornamelijk (niet volledig maar wel voornamelijk) uit dierlijke producten haalt. Een kans op een calcium te kort is dan ook een risico van RAW eten. Het komt naast zuivelproducten ook voor in bepaalde groenten en zaden, maar om aan je dagelijkse behoefte te komen moet je een behoorlijk grote hoeveelheid van deze producten eten. Bij onvoldoende inname van dit mineraal kan er een tekort aan calcium in de botten ontstaan, waardoor de botten lang week blijven.  Dit kan bot pijn en spierzwakte veroorzaken en is de voorloper van osteoporose.

Vitamine D3

Calcium wordt beter in door het lichaam opgenomen als het lichaam voldoende vitamine D3 binnen krijgt. Vitamine D3 zit in het vet van vis en zuivel. Een veganist zal het dus op een andere manier aan de dagelijkse hoeveelheid moeten komen.

Vitamine B1

Deze vitamine is voornamelijk belangrijk voor het zenuwstelsel. Een tekort kan problemen geven zoals geheugenverlies of concentratieproblemen.

Vitamine B2

Te weinig van deze vitamine kan ontstekingen aan de huid veroorzaken.