Wellicht heb je al vaker gehoord dat koolhydraatarm eten gezond is en dat koolhydraatarm eten goed helpt bij afvallen en gewichtscontrole. Maar wat wordt er onder ‘koolhydraat arm eten’ verstaan en wat is het?

Wat is koolhydraatarm eten?

Veel mensen denken bij koolhydraatarm eten dat je geen granen, pasta en rijstproducten meer mag eten. Je zou alleen maar vlees en vis eten. Dat zit toch een beetje anders. Koolhydraten vind je namelijk niet alleen in granen. Je vindt ze ook in groente, fruit en peulvruchten.

Koolhydraatarm eten is een voedingspatroon waarbij je het aandeel suiker en zetmeel minimaliseert en vervangt door voedingsmiddelen die rijk zijn aan gezonde vetten en eiwitten.

Bij koolhydraatarm eten schrap je dus niet alle koolhydraten. Bepaalde koolhydraten zijn erg goed en deze mag je dus niet helemaal uit je voedingspatroon schrappen. Je hebt namelijk een volwaardig voedingspatroon nodig.

Wat zijn koolhydraten

Koolhydraten leveren energie voor je lichaam. Koolhydraten is een verzamelnaam voor alle soorten suiker in onze voeding. Koolhydraten zitten in bijna alle producten. Ze zitten vooral in brood, pasta, rijst, aardappelen en peulvruchten maar ook in snacks, zoals koek, gebak en snoep. Raar maar waar, koolhydraten zitten ook in fruit, groenten en melkproducten.

Er wordt in de volksmond vaak gesproken over ‘snelle’ en ‘langzame’ koolhydraten. Snelle koolhydraten worden gemakkelijk omgezet tot suikers en komen snel in de bloedvaten van je lichaam terecht. Snelle koolhydraten zijn bijvoorbeeld koek, snoep, witte rijst, friet, suikerhoudende frisdranken, witte pasta, aardappelen en wit brood. Langzame koolhydraten worden langzaam opgenomen in je lichaam en zorgen voor een langere verzadiging. Producten met langzame koolhydraten zijn bijvoorbeeld groente, magere yoghurt, fruit en volkoren producten zoals volkorenbrood, volkoren pasta of zilvervliesrijst.

Als er koolhydraten gegeten worden, worden deze in het lichaam omgezet in suiker en vervolgens in glucose. De glucose wordt vervoerd naar de bloedbaan, waardoor de bloedsuikerspiegel stijgt. Bij snelle koolhydraten komt er een enorme stijging van de bloedsuikerspiegel en ook een snelle daling en hierdoor kun je je daarna erg moe voelen of juist weer honger krijgen (een hele hoop CRAVINGS!)

Bij langzame koolhydraten stijgt en daalt de langzaam tot het normale niveau. Dit proces duurt langer en je bent dan dus langer verzadigd.

Wellicht heb je al vaker gehoord dat koolhydraatarm eten gezond is en dat koolhydraatarm eten goed helpt bij afvallen en gewichtscontrole, we leggen eerst uit hoe het komt dat koolhydraatarm eten helpt bij het afvallen en vervolgens wat de andere voordelen zijn.

Het hormoon insuline

Ons lichaam metaboliseert koolhydraten onder andere tot glucose. Glucose komt vervolgens via de bloedbaan in onze lichaamscellen. Het hormoon insuline is de sleutel tot deze lichaamscellen. Glucose overschotten die niet meer in de lichaamscellen passen bergt insuline op in de vetcellen. De lichaamscellen gebruiken glucose voor directe energie en de vetcellen zijn een opslagplaats voor energie die later aangesproken kan worden. In ons koolhydraat- en suikerrijke wereldje komt er echter geen “later”.

2 a 3 uur na het eten, is deze glucosegolf opgeborgen in de lichaams- en vetcellen. Echter zit er nu  heel veel insuline in het bloed, waardoor we non-stop gevoelens van honger ervaren. Ondanks dat de vetcellen zojuist zijn gevuld met glucose overschotten voor “later”, ervaren we dus een hongergevoel.

Het lichaam spreekt de vetmassa niet aan voor energie omdat het non-stop wordt voorzien van extra’s en deze moet het insuline hormoon dus constant opbergen in je vetmassa. De vetmassa blijft, het hongergevoel komt en een volgende glucosegolf is in aantocht. Het is een cyclus.

Koolhydraatarm eten helpt om deze cyclus te doorbreken en ons lichaam de mogelijkheid te geven om onze vetreserves vaker aan te spreken als energiebron.

Gezondheidsvoordelen van koolhydraatarm eten

1. Koolhydraatarm eten leidt tot gewichtsverlies

Koolhydraatarm eten en vezel-, eiwit- en vetrijke voeding leidt tot meer gewichtsverlies dan diëten die vetarm en koolhydraatrijk zijn.

1. Verbetering van de bloedsuikerspiegel

Op lange termijn is een hoge bloedsuikerspiegel zeer schadelijk. Een hoge bloedsuikerspiegel kan uiteindelijk leiden tot overgewicht, obesitas hart- en vaatziekten, diverse soorten kanker, oogproblemen, osteoporosis en zenuwaandoeningen. Koolhydraatarm eten laat de bloedsuikerspiegel niet snel stijgen.

1. Verbetering van de bloeddruk door koolhydraatarm eten

Zout kan de bloeddruk verhogen. Dit is algemeen bekend. Maar dat suiker ook een belangrijke oorzaak van een hoge bloeddruk is weten veel mensen niet. Koolhydraatarm eten kan de bloeddruk daarom weer helpen verlagen.

1. Triglyceriden verlaagt

Triglyceriden is een ander woord voor ‘bloedvet’ en deze zijn een risicofactor voor hart- en vaatziekten. Koolhydraatarm eten kan dit risico verminderen.

1. Cholesterolprofiel verbetert

Het cholesterolprofiel bestaat uit het “goede” HDL en het “slechte” LDL cholesterol. Eigenlijk kent cholesterol helemaal geen “goed” of “slecht”, maar dat is een ander verhaal.

1. Lichaamsvet neemt af

Doordat het hormoon insuline veel minder geactiveerd wordt, bij koolhydraatarm eten, kan het lichaam de vetreserves aanspreken als energiebron.

1. Geen honger

Bij koolhydraatarm eten hoef je geen calorieën te tellen. Dit is gewoon gemakkelijk. De vetten, eiwitten en vezels verzadigen voor lange tijd, waardoor je automatisch minder calorieën per dag eet. Je ervaart dus geen honger.

(Bron)

De theorie achter een koolhydraatarm dieet is gebaseerd op wetenschappelijke studies. Koolhydraatarme diëten kunnen er dan ook zeker voor zorgen dat mensen enkele tot vele kilo’s kunnen afvallen. Het volgen van een dieet, waarbij men de inname van het aantal koolhydraten beperkt, heeft echter ook veel nadelen.

1. Belasting nieren

Het grote nadeel van koolhydraatarme diëten is dat de recepten rijk zijn aan eiwit en vaak aan verzadigd vet. Een eiwitrijke voeding vormt een grote belasting voor de nieren. Dat is voornamelijk gevaarlijk voor mensen die lijden aan hoge bloeddruk en diabetes, en op lange termijn voor iedereen. Een grote consumptie van verzadigd vet is namelijk schadelijk voor iedereen.

1. Koolhydraatarm dieet vergroot de kans op hart- en vaatziekten

Tijdens het volgen van een koolhydraatarm dieet krijgt het menselijk lichaam vaak te maken met een overschot aan vet en eiwit. Er ontstaat echter ook een tekort aan vitamine C, calcium, bètacaroteen, vitamine B1 en B2, foliumzuur en voedingsvezels. Dit te kort komt hoofdzakelijk doordat ook groente en fruit koolhydraten bevatten en dus vaak uit het voedingspatroon worden gehaald. Het lichaam krijgt vervolgens teveel vet en te weinig vitamines en mineralen binnen. Hierdoor wordt het lichaam vatbaarder voor chronische ziektes. Denk hierbij aan hart- en vaatziekten.

1. Stinkende adem

Het lichaam gaat vet aanspreken om te overleven.  Tijdens dit proces komen er afvalstoffen vrij, de zogenaamde ketonen. Deze ketonen dragen een onaangename geur met zich mee. Deze geur wordt door de mens weer uitgeademd en deze geur zorgt er vervolgens voor dat mensen, die een koolhydraatarm dieet volgen, in vele gevallen te maken hebben met een stinkende adem (bron).

1. Weinig energie / futloos

Veel mensen voelen zie moe en futloos wanneer zij koolhydraatarm eten. Dit komt omdat het lichaam koolhdyraten nodig heeft om te functioneren. Ook concentratie  problemen komen hierdoor vaak voor. Je hersenen hebben namelijk koolhydraten nodig om aandachtig en geconcentreerd te kunnen werken.

Tevens komt het ook omdat de meeste mensen die net beginnen, moeite hebben om zonder koolhydraten aan hun caloriebehoefte te voldoen en eten hierdoor te weinig.

1. Jojo-effect

Tenslotte zijn deskundigen niet enthousiast over dit type dieet, omdat je hierbij weer snel terugvalt naar je oude gewicht. Dat betekent dat iemand, na op zijn streefgewicht te zijn gekomen, weer in zijn oude voedingspatroon valt en binnen twee jaar op zijn oude gewicht terug is. Overgewicht is schadelijk voor de gezondheid, maar sterke schommelingen van het gewicht zijn dat nog meer.

Koolhydraatarm eten, wat eten we dan niet?

1. Suiker

Uiteraard suiker, want suiker valt onder de noemer koolhydraten. Volgens de Amerikaanse professor Dr. Robert Lustig gaat tevens van suiker een verslavende werking uit. Je eet onbewust meer van producten die suiker bevatten, niet heel handig als je aan het diëten bent dus.

1. Fruit

Fruit en groenten worden in koolhydraatarme voedingspatronen en diëten vaak ook geweerd, omdat deze dus ook veel koolhydraten kunnen bevatten. Echter wordt er uit gezondheidsoogpunt natuurlijk aangeraden gewoon 2 a 3 stukken fruit en voldoende groenten per dag te eten.

1. Graan en zetmeel

Onbewust eten we (te)veel graan (brood en pasta) en zetmeel (bijv. aardappelen).  Officiële instanties bevelen aan om het grootste deel van je dagelijkse voeding uit granen en zetmeel te laten bestaan. Er zijn dan ook niet voor niet zoveel graanproducten.

Bij een koolhydraatarm voedingspatroon wordt er minder graanproducten en zetmeel gegeten. Eten ze het wel, dan kiezen ze vaak voor maar 1 maaltijd met bijvoorbeeld havermout, haver, zilvervliesrijst en zoete aardappel.

1. Kunstmatige zoetstoffen

Koolhydraatarm eten houdt ook in dat je minder kunstmatige zoetstoffen eet. In veel bewerkte voeding zitten namelijk kunstmatige zoetstoffen. Kunstmatige zoetstoffen foppen je lichaam als het ware, waardoor er allerlei hormonale activiteiten plaats vinden.

Een van de gevolgen van die hormonale activiteiten is dat je lichaam meer zou willen eten en dat het meer lichaamsvet opslaat.

1. Dieet en vetvrije producten

Dergelijke producten blijken helemaal niet zo gezond voor je te zijn. Vaak bevatten ze juist veel suikers.

1. Sterk bewerkte voeding en frisdrank

Junk food, fast food, snacks en gemaksproducten zoals diepvriespizza’s zijn vaak hoog in calorieën maar laag in voedingswaarde. Meestal bevatten dergelijke producten sterk geraffineerde koolhydraten. Deze koolhydraten laten de bloedsuikerspiegel sterk stijgen en dat lokt allerlei reacties uit in ons lichaam, welke kunnen leiden tot overeten en overgewicht.

Koolhydraatarm eten houdt ook in dat je minder sterk bewerkte voeding eet.

Wat eet (en drink) je wel?

Koolhydraatarm eten is zoveel mogelijk onbewerkte en oorspronkelijke voeding. Dit is het type voedsel waarvoor ons lichaam is gemaakt

1. Vlees
2. Vis
3. Eieren
4. Noten en zaden
5. Fruit (weinig)
6. Groentes
7. Knollen en wortels
8. Zuivel
9. Vetten en oliën om in te bakken
10. Thee, koffie, water