Misschien herken je de situatie waarin je jezelf onbewust verliest tijdens het boodschappen doen, omdat je zoveel keuzes moet maken, producten moet filteren en verpakking moet afstruinen. Of wanneer de kledingstukken ‘s ochtends vroeg door de lucht vliegen en je maar niet kunt bedenken wat je waarmee combineert. De kunst van het kiezen, dat is me er eentje.
Supermarkt
We leven in een maatschappij die overheerst wordt door aanbod. ‘Gezegend met vrijheid’ zou je het ook kunnen noemen, maar wat mij betreft worden we eerder getroffen, like a dynamite. Stel, je bent in de supermarkt en wilt hapjes inkopen voor een verjaardag, waaronder crackers. Je staat voor het cracker-schap en denkt: jeetje, dit is best wel overweldigend. Vervolgens begint het keuzeproces. Keuze 1: wat voor soort cracker wil ik? Naturel, volkoren, sesam, eentje besprenkeld met kruiden… Keuze 2: ben ik merkgevoelig of niet? Ga ik voor het A-merk, het huismerk van de supermarkt of voor de super goedkope optie? Keuze 3: in welke groten getale ga ik dit product aanschaffen? Goedkope opties gaan vaak gepaard met grote aantallen, duurdere opties zorgen er misschien voor dat je er minder van kunt kopen. En wat nou als je goedkoop én weinig wil? Barry Schwartz schrijft in zijn boek ‘The paradox of choice’ dat er maar liefst 230 soorten soep, 175 soorten theezakjes en wel 15 extra-virgin olijfolies zijn.
Minder is meer
In 2000 werd er een interessant onderzoek gedaan, genaamd ’the Jam experiment’, waar potten jam in verschillende hoeveelheden werden aangeboden. Wat bleek? Bij 4 keer zo weinig keuze werden er 10 keer meer aankopen gedaan. Eén van de onderzoekers vertelt hier meer over in haar TED-talk ‘The art of choice’, mocht je hier geïnteresseerd in zijn. Teveel keuzes geeft je het gevoel de controle kwijt te zijn. Dit resulteert vaak in het wegrennen van de situatie, omdat deze niet meer fijn aanvoelt. Een gelimiteerd of overzichtelijk aanbod geeft een gevoel van controle. Zeker als jij geneigd bent veel rekening te houden met de belangen van anderen, dan gaan er dagelijks zoveel opties en gedachten door je hoofd, dat je door de bomen het bos niet meer ziet.
Nieuwer, beter, anders
Terug naar het supermarktverhaal. Na dan eindelijk een keuze gemaakt te hebben, komt het moment waarin alles weer overhoop gehaald kan worden: de 30 seconden durende wandel naar de kassa. In deze 30 seconden probeert de supermarkt in kwestie je op alle mogelijke manieren te verleiden met alles waar je maar gevoelig voor bent. Nieuwe opties, betere opties, andere opties. Aanbiedingen op de kop van het gangpad, aanbiedingen in het mandje bij de kassa. Hé, jij daar! Weet je zeker dat je de juiste keuze hebt gemaakt? Langzaam voel je je slapen beginnen te kloppen en het zweet breekt je uit. Het liefst zou je zonder af te rekenen direct naar de uitgang rennen.
Nieuwe gedragspatronen
En dat terwijl het keuzeproces eigenlijk iets heel moois is. Bij iedere keuze leer je jezelf beter kennen, door op te komen voor de dingen waar jij jouw tijd en energie aan wil besteden en waar niet aan. Nadat je een keuze hebt gemaakt, voel je uiteindelijk vanzelf aan of iets goed voelt of niet. Nu werd Rome ook niet in één dag gebouwd. Hoe vaker je dit doet, hoe gemakkelijker dit je leven maakt. Zo draagt het herhalen van bepaalde handelingen of gedachten bij aan het ontwikkelen van nieuwe gedragspatronen. En dit heb je deels zelf in de hand. Elke keuze die je maakt, maak je omdat je op dát moment denkt dat dátgene het beste is om te doen. Zolang je blijft luisteren naar jezelf, kun je niet verkeerd kiezen. We kunnen de boel blijven overdenken, terwijl het enige waar je op dit moment invloed op hebt, de keuzes zijn die jou nog te wachten staan.
“Lees
