De manier waarop yoga mentale gezondheid beïnvloedt, is ronduit fascinerend. Het is dan ook een onderwerp waar al honderden jaren over geschreven en gesproken wordt, en wij vinden het meer dan fantastisch dat het hier in het Westen steeds meer ingeburgerd raakt. Je kunt dit artikel dan ook prima lezen als een ode aan yoga itself.
Yoga mentale gezondheid: angst
Veel mentale problemen vinden hun oorsprong in angst, en daar weet yoga wel raad mee. Een van de belangrijkste peilers van yoga, met name van yin yoga, is de ademhaling. En laat het nu net die ademhaling zijn die zo belangrijk is in onze worsteling met angst. Wanneer we angstig worden, gaan we namelijk onbewust onze ademhaling beknellen, en dat heeft als gevolg dat we minder helder denken – en dus gemakkelijk nog angstiger worden. Men spreekt wel eens over de vecht- of vluchtreflex, een genetisch cadeautje van onze voorvaders, de oermensen.
Wanneer zij angstig werden, had dat namelijk vaak te maken met een naderende holenbeer of sabeltandtijger. Hoewel we in deze moderne tijden zelden nog een, zelfs gewone, beer of tijger in het vizier krijgen, reageert ons lichaam nog steeds ‘gepast’ wanneer we met een dreiging te maken hebben. Dat die dreiging geen tanden of klauwen heeft, en vaak zelfs gewoon volledig tussen onze oren heerst, daar houdt ons zenuwstelsel geen rekening mee. Ons lichaam denkt het nog steeds te kunnen oplossen met keihard terugvechten, of keihard weglopen.
Heel kort gezegd: yoga doorbreekt die reflex, en dat hebben we grotendeels te danken aan de aandacht voor onze ademhaling.
Yoga mentale gezondheid: neerslachtigheid
Neerslachtigheid heeft zelden wortels in de werkelijkheid, maar het is erg moeilijk dat te beseffen wanneer je met een depressie zit. Je brein werkt niet mee, dingen lukken niet, en positieve gedachten zijn vaak ver te zoeken. Yoga dwingt je (op een vriendelijke manier) jezelf even uit je hoofd te zetten en je aandacht naar je lichaam te brengen. Zoals we net aanhaalden gaat de vecht- of vluchtreflex liggen wanneer je op je ademhaling let, en dat maakt het gemakkelijker ons over te geven aan ons lichaam. Een lichaam dat zich nu bovendien ook op zijn gemak en veilig voelt.
Vervolgens ga je dingen loslaten, kleine dingen die je tegenzitten tijdens je practice. Op een bijna metaforische manier leer je zo ook dingen los te laten in je hoofd. En dat op een gezonde, accepterende manier. We leren onszelf en de dingen die ons dwarszitten onder ogen komen. Wanneer we dan vervolgens op die heldere manier naar het leven kijken, is het niet meer zo zwaar. Je durft dingen weer stap voor stap aan te pakken. Met het bijhorende vallen en opstaan.
Hoe yoga neerslachtigheid precies opheft, is iets dat moeilijk te beschrijven valt. Het is iets dat je moet voelen om het echt te begrijpen – en neem gerust van ons aan dat er een moment komt waarop je het begrijpt. En dan nog een, waarop je het beter begrijpt. En nog een, en nog een.
Yoga mentale gezondheid: zelfvertrouwen
Hoe vaker we yoga beoefenen, hoe vaker we stoten op hoe we onszelf onderschatten. En dat is ook hoe het verder gaat: we nemen even afstand van ons drukke, soms zelfs zwaarmoedige brein en zien hoe we blijkbaar toch dingen kunnen verwezenlijken. Na een tijd zien we onszelf ook beter worden in wat we doen, krijgen we meer zin in wat we doen – en dat geldt, hopelijk ook in jouw geval, niet enkel voor yoga. Dat ons lichaam ondertussen ook vormkrijgt, flexibeler wordt en weer echt als het onze gaat voelen is daar ook een mooi extraatje.
Yoga mentale gezondheid: samenhang
Tot slot is het belangrijk om te beseffen dat al bovenstaande ‘problemen’ elkaar kunnen beïnvloeden, en een verbetering op het ene vlak vaak ook een verbetering op het andere teweeg brengt. Die samenhang, of die eenheid, vinden yogi’s ook vaak terug in hun practice. Het gevoel een te zijn met jezelf, en op jezelf ook een geheel te zijn. Nogmaals – woorden kunnen slechts een tipje van de sluier oplichten. Een uitleg van je yogaleerkracht zal waarschijnlijk ook nog veel gedetailleerder zijn, en wie zich echt slecht voelt kan ook veel baat hebben aan een gesprek met een psycholoog of therapeut. Sommige yogastudio’s voorzien ook lessen over de geschriften die bij yoga horen, en die lessen kunnen ontzettend heilzaam zijn. Ongetwijfeld kom je daar ook tot prachtige inzichten. Maar wie het effect van yoga écht wilt voelen, zal ermee aan de slag moeten. En dat zeggen we met veel liefde.
Lees ook
