Dus jij wilt je brein trainen? Super! Waarom zou je immers je lichaam wél trainen, maar je brein niet? Als je brein in topconditie is, schijn je minder snel last te hebben van psychische klachten. Je zult niet alleen dingen beter kunnen onthouden, maar ook schijnt de kans op Alzheimers af te nemen als je je brein blijft trainen. Kortom, je brein trainen: hoe doe je dat?
Verbaal vs. perforaal IQ
In eerste instantie is het belangrijk om een onderscheid te maken tussen de verschillende functies van je brein. Intelligentie wordt uitgedrukt in IQ (intelligentie quotiënt). Dat IQ bestaat uit twee delen: het verbaal IQ en het performaal IQ. Wanneer je je brein gaat trainen, is het dus belangrijk dat je rekening houdt met die verschillende aspecten van het IQ.
1. Het verbaal IQ trainen
Het verbaal IQ omvat alles wat te maken heeft met taal, dus woordenschat en taalgevoel, maar ook met redeneren, bijvoorbeeld bij het oplossen van wiskundige vraagstukken. Je verbaal IQ kun je op verschillende manieren oefenen.
- Boeken lezen: wie veel leest, verruimt zo zijn of haar woordenschat en daarmee onrechtstreeks ook zijn of haar begrip van de wereld. Hoe ruimer je woordenschat, hoe gemakkelijker je de ware betekenis uit een tekst haalt. Houd je tijdens het lezen dus niet in om woorden die je niet kent op te zoeken. Een lijstje maken van je vergaarde woordenschat kan hierin helpen!
- Kruiswoordraadsels en andere woordspelletjes: met woordspelletjes ga je die verruimde woordenschat op een andere, meer praktische manier gebruiken. Je zou kunnen zeggen dat deze manier om je brein te trainen beroep doet op beide IQ’s: je verbaal IQ gebruik je voor de woordenschat, je performaal IQ wordt geraadpleegd wanneer je die woorden praktisch gaat invullen op de juiste plek.
- Poëzie (en muziek): bij poëzie wordt niet enkel gewerkt met woorden, maar wordt ook sterk beroep gedaan op je taal- en ritmegevoel. Het schrijven, lezen en voordragen van gedichten kan daarom ook bijdragen aan je verbaal IQ. Het ritmische aspect doet dan weer meer beroep op je performaal IQ. Wist je dat rappers op uitzonderlijke wijze gebruik maken van deze vorm van intelligentie? Je hoeft je dus zeker niet te beperken tot het werk van dichters als P.C. Hooft. Laat je gerust gaan op de teksten van Nas, Gers Pardoel of andere rappers.
2. Het perforaal IQ trainen
Het performaal IQ omvat alles wat te maken heeft met het gebruik van je kennis. Denk aan verbanden leggen, ruimtelijk inzicht, motoriek en het praktisch aanpakken van problemen. Ook je performaal IQ kan op verschillende manieren getraind worden.
- Puzzels: met het oplossen van legpuzzels, maar ook sudoku’s en dergelijke meer, kun je evenwel je brein trainen. Er wordt heel wat van je performaal IQ gevraagd wanneer je je toelegt op het oplossen van zo’n puzzel.
- Dans en beweging: wie veel beweegt, verhoogt zijn ‘lichaamsintelligentie’. Dansen op muziek vergt bijvoorbeeld een hevige inspanning van je performaal brein, omdat je rekening houdt met meerdere factoren tegelijkertijd: beweging, ruimte, ritme en geluid. Een bewegingsvorm die gebonden is aan voorschriften doet het hier extra goed, omdat je tijdens het bewegen ook rekening houdt met de regels. Denk aan dansen, ballet, yoga en pilates, maar ook aan voetbal, volleybal… Zowat elke sport die je in groep beoefent dus!
- Sociaal zijn: (vriendschappelijke) relaties aangaan en onderhouden is een ontzettend goede oefening voor het brein. Je moet namelijk meerdere dingen onthouden over personen om gesprekken aan te kunnen knopen en gaande te kunnen houden. Sta maar eens stil bij hoeveel dingen je weet over je vrienden, en hoe dat invloed heeft op jullie gesprekken. Als je die verbanden niet kon leggen, zouden gesprekken maar eenzijdig en weinig interessant zijn!
- Kaartlezen: nu nagenoeg iedereen over een GPS beschikt, al dan niet in de vorm van een smartphone app, zijn kaarten niet zo in trek. Dat is jammer, want het oriënteren aan de hand van een kaart is nu net één van die dingen waar je je brein mee traint. Gelukkig zijn er ook spelletjes die deze vorm van coördineren nabootsen.
Je brein trainen: praktisch
Wie echt werk wilt maken van zijn brein trainen, doet dit het beste gestructureerd. Op die manier verzeker je jezelf enerzijds dat je regelmatig tijd zult spenderen aan het trainen. Anderzijds helpt gestructureerd trainen je performaal IQ: structuur aanbrengen op zich doet beroep op je praktische vermogens. Daarnaast zijn er nog enkele factoren die maken dat je brein trainen makkelijker wordt:
- Slaap: een goed uitgerust brein is makkelijker te trainen dan een brein met slaaptekort. Zorg dus voor een gezond slaappatroon.
- Hydratatie: een niet gehydrateerd brein is een suf brein. Drink dus voldoende water, en houd je brein lekker vochtig.
- Voeding: er zijn een hoop voedingstoffen die noodzakelijk zijn om je brein gezond te houden en de werking ervan te optimaliseren. Omega 3 (vindt je in vette vis als zalm), antioxidanten (houden je brein jong, je vindt ze in blauwe bessen maar ook bijvoorbeeld in chocolade) en vitamine E (geeft de antioxidanten een boost – je vindt ze terug in, onder meer, noten en granen). Daarnaast houdt goede voeding je gezond – en net als een niet gehydrateerd brein is een ziek brein een suf brein.
- Beweging: beweging houdt je zowel fysiek als mentaal scherp, en is dus ook noodzakelijk om je brein gezond te houden.
Het oneindige brein
We sluiten dit artikel graag af met het volgende. Intelligentie is eigenlijk iets waar we niet zo heel veel concreet over kunnen vaststellen: er verschijnen jaarlijks nieuwe verslagen over waar intelligentie precies door bepaald wordt en wat het nu precies is. Wat we al weten, lijkt te kloppen en heeft tot veel nieuwe inzichten over dit onderwerp geleid, maar er is nog ontzettend veel te ontdekken.
Daarnaast is ook gebleken dat het brein in staat is tot radicale hervormingen. Onderzoek naar mensen met beperkte functies als zicht, gehoor of reuk wezen uit dat de hersenen van die mensen de gebreken weten op te vangen. Onderzoek naar mensen die herstellen van beroertes wees dan weer uit dat ook zij in veel gevallen in staat zijn de verloren functies weer aan te leren. Wie dus het gevoel heeft wat van zijn intelligentie te zijn verloren, door bijvoorbeeld verslavingen, depressies of andere hersentrauma’s, hoeft niet te wanhopen. We kunnen ons brein trainen, en blijven trainen! Het belangrijkste is dat je je brein blijft gebruiken en uitdagen. Als je dat doet, zit je helemaal goed!
Leestip: ‘The Brain that Changes Itself’ door Norman Doidge
Meer over afvallen
