Iedereen heeft wel eens gehoord van bewerkte en natuurlijke suikers. Maar wat betekent het precies als een suiker bewerkt is? Is suiker niet gewoon suiker? Vaak denken we dat we gezond bezig zijn als een product heel veel koolhydraten bevat en maar weinig suikers, maar in feite wordt zelfs elke koolhydraat gewoon als suiker verwerkt. Wat is het verschil tussen suiker in brood, fruit en snoepgoed?
Geraffineerde suikers
Eerst maar een stukje achtergrond. Suikers bestaat er in meerdere soorten. Geraffineerde suikers zijn bewerkte suikers, waar alle voedingsstoffen uit worden gehaald. Kristalsuiker is een voorbeeld van deze geraffineerde soort, waar je liever niet te veel van inneemt. Dit wordt gewonnen uit suikerbiet of suikerriet, waar pure sacharose uit ontstaat. Sacharose of sucrose bestaat uit een combinatie van glucose en fructose, dat tijdens de spijsvertering door het lichaam wordt afgebroken tot losse moleculen. Veel voedsel bestaat uit zowel glucose als fructose.
Glucose
Glucose haal je uit koolhydraatrijk voedsel, zoals brood, pasta en patat. Het is de brandstof voor je lichaam en hersenen. Om glucose in je cellen op te laten nemen, is er insuline nodig. Dit wordt extra aangemaakt wanneer er veel glucose in je bloed zit. Teveel glucose zorgt voor een te hoge bloedsuikerspiegel, waardoor je lichaam meer insuline aanmaakt, en alle overtollige suikers worden opgeslagen. Het voordeel van glucose is dat je cellen je hersenen een seintje geven wanneer ze verzadigd zijn. Glucose is noodzakelijk in ons lichaam voor verbranding en energie.
Fructose
Fruit bevat van nature veel fructose, maar het wordt vaak ook extra toegevoegd aan bewerkt voedsel. Fructose wordt verwerkt in de lever, waarvan een deel wordt opgenomen en een ander deel wordt omgezet in glucose. Het nadeel van fructose is dat we er niet verzadigd van raken en het snel in lichaamsvet kan worden omgezet. Dit gebeurt echter alleen wanneer de fructose bewerkt is, waardoor ’t lichaam geen tijd en moeite hoeft te stoppen in het afbreken ervan. Daarom kun je voedsel altijd het beste in pure vorm eten met veel vezels, zoals fruit met schil of volkoren brood. Voorgeperste sapjes of witbrood maken je lichaam echter luier.
Toegevoegde suikers
Fructose is van nature wel 2,5 keer zo zoet als glucose, maar dan met minder calorieën. Om deze reden wordt het vaak aan voedsel toegevoegd als zoetmaker. Dit is het soort geraffineerde suiker dat gelijk door je lichaam wordt opgenomen en waar je dus niets uithaalt qua voedingsstoffen. Je vindt dit veel terug in o.a. bevroren kant-en-klaarmaaltijden, saladedressings, frisdranken en snoepgoed. Voorbeelden van andere toegevoegde suikers zijn glucose-fructosestroop, dextrose en rietsuiker.
Voedingsstoffen in fruit
En dan nu fruit zelf… Appels, peren, ananas, mango, kaki, bananen, druiven en dadels bevatten qua fruit de meeste natuurlijke suikers. Echter, fruit is ook ontzettend rijk aan vitamines, mineralen, vezels en anti-oxidanten. Deze heb je weer nodig voor een goede spijsvertering en een kleinere kans op ziektes. De suikers in fruit hebben zelfs een zuiverende werking op je spijsverteringskanaal, aldus SuikerWijzer.
Vruchtensappen en gedroogd fruit
Daarbij: de hoeveelheid suikers in normaal fruit zijn niets in vergelijking tot vruchtensappen en gedroogd fruit. Vruchtensappen bevatten voornamelijk veel toegevoegde suikers, terwijl je zou denken dat ze enkel uit fruit bestaan. Daarnaast bevatten abrikozen normaal gesproken maar 7,7 gram suiker per 100 gram, maar is dit in gedroogde vorm ineens 55,8 gram. Wow! Bij rozijnen (gedroogde druiven) hetzelfde verhaal: 64 gram, evenals bij gedroogde vijgen: 54 gram. Dan valt dat zoetsappige appeltje (11,8 gram) ineens wel mee. Je kunt dan beter kiezen voor een soda met alleen natuurlijke ingrediënten.
Natuurlijke suikers: goed of slecht?
Ondanks dat er veel suikers in fruit zitten, die net zo goed als vet kunnen worden opgeslagen als andere suikers, is het dus niet nodig het uit je dieet te schrappen, omdat je anders ook al deze goede voedingsstoffen misloopt. Twee tot drie stuks per dag wordt aangeraden, omdat je lichaam op deze manier de goede stoffen uit het fruit kan halen en de suikerinname netjes weet te reguleren. Zolang je de koekjes en het snoep aan de kant kunt laten staan, heb jij genoeg marge voor een natuurlijke sugar rush. Helemaal geen verkeerd idee voor de 16 uur-dip vanmiddag.
De conclusie? Vermijd toegevoegde suikers, door voedsel in pure vorm te eten en op deze manier vezels en andere voedingsstoffen binnen te krijgen. Het ligt er vooral aan wat voor voedsel je kiest, hier zit het grote verschil in. Kies je verstandig, dan zijn suikers niet iets waar je je enorme zorgen om hoeft te maken.
Lees ook
